Geçtiğimiz günlerde TMMBOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği) Çevre Mühendisleri odası ve Çevre Bakanlığı yetkilileri bir rapor yayınladı. Ne yazık ki yayınlanan bu rapor hayati önem arz ettiği halde Zonguldak şehrinde yaşayan küçük bir kitlenin dışında kimsenin ilgisini çekmedi.
Elimde Termik Santrallerin bulunduğu bölge ile ilgili iki rapor var.. Biri Çevre ve Şehircilik Bakanlığına, diğeri ise Çevre Mühendisleri odasına ait.
İnsan sağlığı ve çevre için çok önemli raporların sonuç bölümlerini aşağıya aktarıyorum.!
Lütfen çok dikkatli okuyunuz! İlk rapor Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne ait.
06.11.2017-23.03.2018 dönemine ait Çatalağzı beldesinin 4 farklı ölçüm noktasında konumlandırılan hava kalitesi ölçüm mobil aracından elde edilen ölçüm sonuçlarının zamansal değişimi ve meteorolojik faktörlerle ilişkisi değerlendirildiğinde;
--Ölçüm süreci boyunca toz konsantrasyonlarının günlük limit değeri 1., 2. ve 4. noktalarda %50 civarında 3. noktada ise %70 civarında aştığı..
--Tüm ölçüm noktalarında ısınmanın etkisinin olmadığı zaman dilimi (00.00-05.00)esas alındığında toz konsantrasyonun maksimum değerlerinin 300 ug/m3 civarında seyrettiği,
--Dört farklı ölçüm noktasında da ısınma ve sanayinin etkisi net bir şekilde görülmekle birlikte özellikle ısınmanın en aza indiği 00.00-05.00saat diliminde sakin rüzgârların etkisiyle toz konsantrasyonlarının ortalama değerleri 96ug/m3 iken kükürt dioksit ortalama değerlerinin 60 ug/m3 olduğu, üçüncü ölçüm noktasında ise PM10’nin 130 ug/130m3; So2’nin ise 100ug/m3 olması yerleşim alanında sanayinin etkisinin yüksek olduğu,
--Yerleşim vadi boyunca olması ve Kuzeydoğu yönündeki rüzgârların gözlendiği dönemlerde, söz konusu rüzgârların vadi boyunca yön değiştirmesi sebebiyle bu dönemlerde yerleşim alanını etkilediği tespit edilmiştir.
Hemen bir ayrıntıya gireyim.. Zonguldak Çevre Müdürlüğü ve Çevre ve şehircilik Bakanlığı yetkilileri bu raporu kamuoyuna tüm detayı ile açıklamadıkları gibi yerel yönetimlere de (Çatalağzı Belediyesine) vermekten imtina etmiştir..
Çevre Mühendisleri odasının açıkladığı raporun sonuç bölümü ise şöyle.
Zonguldak ili Kilimli İlçesine bağlı Çatalağzı beldesinin mevcut hava kalitesi ve planlanan termik santral projelerinin faaliyete geçmesi durumunda mevcut hava kalitesinde oluşacak ilave kirlilik yükleri belirlenerek bu raporla kamuoyuna duyurulmuştur.
Mevcut bölgesel hava kalitesi belirleme çalışmalarında Ulusal Hava Kalitesi İzleme ağı wep sitesi üzerinden ulaşılan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından beldede kurulmuş 06 DV 9975 plakalı mobil istasyon verileri ile Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilmiş Çevre ve Şehircilik Bakanlığından yetkili bir çevre laboratuvarında TMMOB Çevre Mühendisliği Odası tarafından yaptırılmış ölçüm sonuçları kullanılmıştır. Planlanan faaliyetlerde oluşacak yaklaşık kümülatif etki değerlendirmesi çalışmaları ise söz konusu faaliyetlerin ÇED raporlarından alınan verilerle yürütülmüştür.
Bölgenin Partikül Madde, Kükürt Dioksit, Azot Dioksit, emisyonları yönünden kirlilik yükleri; AB Üye Ülkeleri, Dünya Sağlık Örgütü ve Ulusal Mevzuatımız kapsamında değerlendirilmiş olup mevcut termik santrallerin tam kapasite ile çalıştırılmaması durumunda bile mevzuatlarda belirlenen tüm sınır değerlerin aşıldığı belirlenmiştir. Kirlilik potansiyeli çok yüksek bölge hava kalitesi, insan ve çevre sağlığı açısından ölümcül riskler oluşturmaktadır.
Rapor kapsamında yapılan çalışmalarda bölgenin emisyon envanteri çıkarılmış hava kirliliğine neden olan mevcut termik santrallerle, mevzuatlarda izin verilen kirlilik kapasitesinin çoktan dolduğu ve aşıldığı tespit edilmiştir. Tüm bu hususlar doğrultusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve taşra teşkilatı tarafından Çatalağzı Bölgesi yeni sanayi projelerine kapatılmalı, kirlilik oluşturan mevcut sanayi kuruluşlarının kirlilik yüklerinin minimum seviyelere indirgemek amacı ile yürürlükteki kanun ve yönetmelikler çerçevesinde gerekli tüm tedbirlerin alması sağlanmalıdır. Mevcut hava kalitesinin iyileştirilmesine yönelik olarak daha etkin arıtım sistemlerini kurmayıp standart iyileştirmelerini gerçekleştirmeyen sanayi kuruluşları hakkında 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında cezai işlem yürütülmelidir.
Her iki rapora göre Çatalağzı ve Muslu bölgelerinde faaliyette olan termik santrallerin bir dakika bile çalıştırılmaması, derhal durdurulması gerekir.
Raporun içeriğini bir sonraki yazımda anlatacağım. Ancak bir cümle ile yazımı bitireyim.
Sözünü ettiğim raporlardaki değerler insan ve çevre sağlığına önem verildiği bir ülkede ortaya çıksaydı o ülkede halk yaşam hakkını savunmak için sokağa dökülürdü.. Diğer taraftan ise böyle bilinçli bir halkın olduğu ülkede hiçbir siyasi iktidar insan yaşamını tehdit eden bu tip termik santrallerin yapılmasına asla müsaade etmezdi.
TURGUT GÜVEN
Yayın Tarihi: 02.12.2018
