Yavuzyılmaz’ın Erdemir’deki Turuncu Duman Olayına İlişkin Önergesi Aylar Sonra Yanıtlandı: “Olay Sonrası Denetim Yapılmadı mı?”
CHP Enerji Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, geçtiğimiz aylarda Erdemir’in bacalarından çıkan yoğun turuncu dumanı Meclis gündemine taşıyarak, olayın ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın aldığı önlemleri, yapılan denetimleri ve tesisin çevresel yükümlülüklerini ne ölçüde yerine getirip getirmediğini sorgulayan bir yazılı soru önergesi vermişti.
Yavuzyılmaz önergesinde; Karadeniz Ereğli’de Bakanlığa ait hava ölçüm verilerine göre yılın yaklaşık 200 günü boyunca hava kalitesinin “sağlıksız” veya daha kötü kategorilerde seyrettiğini hatırlatarak, özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalar açısından ciddi bir halk sağlığı endişesi bulunduğunu vurgulamıştı.
Erdemir Demir Çelik Fabrikası’ndan yükselen turuncu dumanın nedenini ve olayın ardından tesiste herhangi bir çevre denetimi yapılıp yapılmadığını da sorgulayan Milletvekili, halk sağlığı açısından kritik öneme sahip sorularının yanıtlamasını istemişti.
28 Mayıs 2025 tarihli önergeye Bakan Murat Kurum’dan yanıt aylar sonra geldi. Bakanlık yanıtında, Erdemir tesisinin 23.10.2020 ve 29.09.2023 tarihlerinde “birleşik denetim kapsamında” incelendiği, 01.01.2020 – 01.07.2025 döneminde işletmeye toplam 6 idari yaptırım uygulandığı belirtildi. Ancak yanıtta, turuncu duman olayından sonra herhangi bir birleşik denetim, yerinde inceleme, çevresel etki analizi veya özel ölçüm yapıldığına dair hiçbir bilgi yer almadı.
Bakanlığın yanıtını değerlendiren Deniz Yavuzyılmaz, açıklamaların birçok kritik soruyu cevapsız bıraktığını belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Asıl sorularımız yanıtsız bırakıldı”
“Bakanlık yanıtında olayın kendisine dair hiçbir somut bilgi yok. Sadece geçmiş yıllarda yapılan denetimler ve idari yaptırımlar sıralanmış. Bu yaptırımların kapsamı, ceza miktarı, hangi ihlaller nedeniyle verildiği ise tamamen belirsiz bırakılmış.
“Fabrika 2 yıldır birleşik denetime tabi tutulmamış”
Bakanlık aslında çok kritik bir gerçeği itiraf ediyor, Erdemir’in 29 Eylül 2023’ten bu yana birleşik denetime, yani tesisin tüm çevresel risklerinin aynı anda ve ‘kapsamlı’ bir şekilde denetime tabi tutulmadığını ortaya koyuyor. Oysa böylesine büyük ölçekli sanayi tesislerinin yılda en az bir defa, bu kapsamlı denetimlerinden geçmesi gerekiyor.
“Bakanlığın, olayın ardından hiçbir şey yapmadığı anlaşılıyor”
Ayrıca, önergemize konu olan turuncu duman olayı sonrasında da olayın çevre ve halk sağlığına etkilerini inceleyen bir denetim veya raporlama yapılmadığı anlaşılıyor. Bakanlığın olay sonrası yapılan işlemlerle ilgili tek bir cümle kurmamış olması, aslında herhangi bir acil inceleme yapılmadığının dolaylı bir teyidi. Bakanlık bu yanıtla gerçekte hiçbir şey yapılmadığını itiraf etmiş oluyor.”
CHP’li Yavuzyılmaz, Zonguldak’ta halk sağlığını doğrudan etkileyen kirleticiler ve Bakanlığın denetim yaklaşımının takipçisi olmaya devam edeceğini belirterek açıklamasını şöyle tamamladı:
“İlimiz genelinde halk sağlığını olumsuz etkileyen kirleticilerin faaliyetlerini ve Çevre Bakanlığı’nın denetim süreçlerini vatandaşlarımız adına sorgulamayı sürdüreceğiz.”